Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός. Μοναδικός στην προσωπική του ιστορία, στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα και έξω απ’ αυτόν.
Έτσι, είναι μοναδικός και στον τρόπο που βιώνει και αντιμετωπίζει τις απλές και τις δύσκολες, τις ευχάριστες και τις δυσάρεστες καταστάσεις.
Κάθε άνθρωπος όμως έχει και μια εγγενή, φυσική και δυνατή τάση να αναπτύσσεται, να γίνεται πιο πλήρης και πιο λειτουργικός ως προς τις προσωπικές του ανάγκες.
Αν αυτή η τάση εμποδιστεί, μπλοκαριστεί κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου από την οικογένεια, άλλους σημαντικούς ανθρωπους ή δυσκολίες και αρνητικές συγκυρίες, τότε μπορεί να παρουσιαστούν ψυχολογικά, ψυχοσωματικά ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα και διαταραχές.
Παραθέτω ενδεικτικά ορισμένα από αυτά τα προβλήματα, η εμφάνιση ή η εντατικοποίηση των οποίων αποτελεί συνήθως τον λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι αναζητούν την βοήθεια ενός ψυχολόγου.
ΕΝΤΑΣΗ-ΑΓΧΟΣ: Το άγχος είναι καταρχήν μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία κατάσταση που την βιώνουμε σαν δύσκολη, επώδυνη, πιεστική η απαιτητική.
Το παροδικό και συγκεκριμένο άγχος (π.χ. όταν έχουμε να παραδώσουμε μία δύσκολη δουλειά) είναι αναπόφευκτο και χρήσιμο γιατί μας βοηθάει να εστιάσουμε τις προσπάθειες μας και να δουλέψουμε πιο εντατικά. Δεν ισχύει το ίδιο για το μόνιμο και διαρκές άγχος.
Όταν κοιμόμαστε και ξυπνάμε με μία διαρκή αίσθηση έντασης και ανησυχίας, όταν μπορούμε όλο και λιγότερο να ηρεμήσουμε και ευχαριστηθούμε τις καλές στιγμές μέσα στη μέρα μας, όταν δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από αρνητικές σκέψεις τότε το άγχος μας έχει αρχίσει να εγκαθιδρύεται σαν μόνιμη κατάσταση που υπονομεύει την ψυχική και την σωματική μας υγεία και την ποιότητα της ζωής μας.
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Καταρχήν είναι καλό να διαφοροποιήσουμε την θλίψη από την κατάθλιψη. Η θλίψη είναι η φυσιολογική αντίδραση σε ένα επώδυνο γεγονός, που μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως αρκετούς μήνες και να είναι σε κάποιες περιπτώσεις έντονη και πολύ οδυνηρή.
Μιλάμε ωστόσο για κατάθλιψη όταν κάποια συμπτώματα που συνοδεύουν την θλίψη είναι έντονα, παρουσιάζονται ταυτόχρονα και επιμένουν για ένα διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών.
Τα συμπτώματα αυτά είναι μεταξύ άλλων διαταραχές του ύπνου, αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, αίσθηση άγχους ή ανησυχίας, ψυχοσωματικές ενοχλήσεις, παρατεταμένη αρνητική διάθεση, αίσθηση έλλειψης νοήματος, αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό και τους άλλους κλπ.
ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ: Η αυτοεκτίμηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ψυχικής μας υγείας και είναι το πρώτο πράγμα που κλονίζεται όταν τα πράγματα δεν μας πάνε καλά και το αντίστροφο, όταν η αυτοεκτίμηση είναι χαμηλή τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε καλά.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι το πιο βασικό συστατικό της κατάθλιψης και συνοδεύεται από βασανιστικά, επώδυνα συναισθήματα ανεπάρκειας, θυμού, ζήλιας, θλίψης, αποτυχίας, κενού, από αυτοακύρωση και έλλειψη ορίων.
ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά ζώα και η ανάγκη μας για σύνδεση με τους άλλους είναι μία από τις βασικές ανάγκες επιβίωσης..
Όταν λοιπόν ένας άνθρωπος εντοπίζει το πρόβλημα του στην δυσκολία να κάνει ή να διατηρήσει καλές διαπροσωπικές σχέσεις στον οικογενειακό, ερωτικό, φιλικό, επαγγελματικό τομέα, αισθάνεται βαθιά υπαρξιακή ανησυχία, μοναξιά, θλίψη, ανεπάρκεια. Η ικανότητα του σχετίζεσθαι είναι από τις πιο βασικές ανθρώπινες δεξιότητες που χρειάζεται να κατέχουμε και να αναπτύξουμε σαν βασική προϋπόθεση για μια πιο ικανοποιητική και ευτυχισμένη ζωή.
ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ: Για πολλούς ανθρώπους ο λόγος που τους ωθεί να αναζητήσουν την βοήθεια ενός ψυχολόγου δεν είναι κάποιο πρόβλημα με την στενή έννοια του όρου, αλλά η ανάγκη να γνωρίσουν και να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους.
Η ανάγκη αυτή μπορεί να αναδυθεί μετά από μία κρίσιμη κατάσταση που ξεπεράστηκε, μία μεγάλη αλλαγή αλλά και στις κρίσιμες καμπές της ζωής (συχνά συμπίπτουν με τις «στρογγυλές» δεκαετίες της ζωής μας, στα 30, 40, 50, στην συνταξιοδότηση κλπ.) όταν αισθανόμαστε ότι κάτι από τον εαυτό μας όπως τον ξέραμε έχει αλλάξει, χαθεί και δεν ξέρουμε πια ακριβώς ποιοι είμαστε ή ποιοι θέλουμε να είμαστε.